Fosc amedit ti ùltimes tempes l’é stat ence na spenta per no conscidrèr l guant da zacan bele demò element de folclor per turisc’, ma guant simbol, guant personèl da se trèr ite canche se n’à voa e l’ocajion lo domana.
Te la cura del guant da zacan, ti ùltimes 50 egn, soraldut te l’Austria, ma ence da nos amedit, l’é stat fat trop per smaorèr gust e contenteza a l portèr. Azioché l guant l respone ence a l’oferta de pezes e teiles che podon troèr en comerz e ence fosc a na sort de soridanza e de netijia e ence di igene, l’é nasciù chel moviment per renovèr l guant; dit ence „Trachtenerneuerung“. Che él pa chest? L se trata chiò de na sort de studie per conformèr l guant aldò a n guant portàbol, zenza per chest ge tor nia a sia esprescion e a sie storia, l se trata de studièr fora co modelèr endodanef guants del 1700 a na foja del 2000 zenza per chest gin tor. Descheche dijee dant, l guant da zacan anchecondì l vegn tout cà da la mùseghes o dai gropes de folclor o ben dai scìzeres, ma ence chisc i se regola demò te ocajions particolères e no bele de domenia, da Nadèl e da Pèsca, da Paussa Crousc o da sènta Maria Maor…, na dezijion individuèla de trèr cà l guant e de se l trèr ite, no vegn conscridrèda.<br>
Purampò l’é apontin chesta voa de valgugn de se meter sie guant, sia „Tracht“, no bele demò na mondura, ma sie guant da la festes, che l’é la basa del davegnir del guant. L guant no à da esser bele na mondura, ma chel guant che rejona de istoria e de tradizion, de cultura e de usanzes.
Peisse che soraldut la fémenes podessa esser tochèdes da chest particolèr prozess de dezijion, ajache saon ben che eles é la maor testamones de moda. Se n numer scialdi maor de fémenes cerd de se trèr ite n guant da zacan, per ejempie ti dis de festa, encebenche la lia o la mùsega l no lo perscrif, les donarà sie contribut atif per l mantegniment e l gust de chest guant, e les ge darà ence l met de soraviver visavis a la „Trachtenmode“, chela moda nasciuda ti tempes modergn bele a fins comerzièi. L davegnir l’é donca maormenter e amò n’outa te man de la fémenes e speron che les sapie da comanèr moda ence te chesta „branche.“